Thủ tục khởi kiện tranh chấp ranh giới đất mới nhất năm 2025
Tranh chấp ranh giới đất là một trong những loại tranh chấp phổ biến và phức tạp nhất hiện nay, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người sở hữu đất, đặc biệt trong bối cảnh giá trị đất đai ngày càng tăng cao và sự ra đời, sửa đổi, bổ sung của Luật Đất đai 2025 cùng với các Nghị định, Thông tư hướng dẫn đi kèm. Việc nắm rõ trình tự thủ tục khởi kiện tranh chấp ranh giới đất đai mới nhất năm 2025 sẽ giúp người dân bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình một cách hiệu quả và kịp thời.
1. Tranh chấp ranh giới đất là gì?
Căn cứ khoản 42 Điều 3 Luật Đất đai hiện hành: “Thửa đất là phần diện tích đất được giới hạn bởi ranh giới mô tả trên hồ sơ địa chính hoặc được xác định trên thực địa”. Từ đó, ranh giới đất được xác định là đường phân cách giữa các thửa đất, thể hiện rõ ràng vị trí, diện tích của từng thửa đất. Tranh chấp ranh giới đất được hiểu là sự mâu thuẫn, bất đồng ý kiến giữa hai hoặc nhiều bên liên quan đến việc xác định vị trí, phạm vi hoặc giới hạn của ranh giới đất mà họ sở hữu hoặc sử dụng.
2. Ranh giới đất được xác định như thế nào?
Căn cứ theo Điều 175 BLDS 2015, ranh giới giữa các bất động sản được xác định như sau:
+ Theo thỏa thuận hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền
+ Theo tập quán hoặc ranh giới tồn tại trên 30 năm mà không có tranh chấp
Việc lấn, chiếm, thay đổi mốc giới giữa các bất động sản là không được phép. Chủ sở hữu các bất động sản có nghĩa vụ tôn trọng và duy trì ranh giới chung, kể cả khi ranh giới là những công trình tự nhiên như kênh, mương, hào, bờ ruộng.
3. Các nguyên nhân dẫn đến tranh chấp ranh giới đất
Các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tranh chấp ranh giới đất bao gồm:
- Thiếu thông tin rõ ràng về ranh giới: Một số người dân chưa thực hiện đầy đủ các bước để xác định và ghi nhận ranh giới đất của mình, dẫn đến tình trạng không rõ ràng giữa các thửa đất liền kề. Một số thửa đất được sử dụng từ lâu, ranh giới chỉ là các vật thể tự nhiên (bờ cỏ, mương nước, hàng rạo tạm…) chưa được đo đạc, cắm mốc chuẩn xác và cấp giấy tờ pháp lý;
- Đo đạc, cắm mốc sai lệch: Sự sai sót trong quá trình đo đạc địa chính hoặc do sự thay đổi kỹ thuật đo đạc qua các thời kỳ dẫn đến chênh lệch diện tích, vị trí mốc giới trên thực địa so với Giấy chứng nhận;
- Cố tình lấn chiếm, thay đổi mốc giới: Một bên cố ý dịch chuyển mốc giới, rào chắn, hoặc xây dựng lấn sang diện tích đất của người liền kề để mở rộng diện tích sử dụng;
- Tranh chấp do thừa kế, chuyển nhượng không rõ ràng: Khi chuyển nhượng, tặng cho hoặc phân chia di sản thừa kế, ranh giới và diện tích thực tế không được xác định cụ thể, dẫn đến mâu thuẫn giữa những người sử dụng đất mới.
4. Điều kiện và thủ tục tiền tố tụng bắt buộc đối với tranh chấp ranh giới đất
Trước khi tiến hành khởi kiện tranh chấp ranh giới đất tại Tòa án, người dân cần thực hiện thủ tục bắt buộc theo quy định của Luật Đất Đai hiện hành.
Hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã (bắt buộc trước khi khởi kiện)
Đây là thủ tục tiên quyết đối với mọi tranh chấp về quyền sử dụng đất. Tranh chấp phải được gửi đến Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã nơi có đất để tổ chức hòa giải. Nếu hòa giải không thành, người dân mới có quyền lựa chọn cơ quan giải quyết tiếp theo. Biên bản hòa giải không thành là tài liệu bắt buộc phải có trong hồ sơ khởi kiện tại Tòa án.
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp ranh giới đất theo quy định tại Điều 236 Luật Đất đai hiện hành
- Tòa án nhân dân: Giải quyết các tranh chấp mà các bên tranh chấp hoặc một trong các bên tranh chấp có Giấy chứng nhận hoặc các giấy tờ về quyền sử dụng đất (hoặc tranh chấp đòi lại đất do cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ…). Tranh chấp ranh giới đất thường thuộc thẩm quyền của Tòa án nếu đã có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
- UBND cấp có thẩm quyền: Giải quyết các tranh chấp mà các bên không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc các giấy tờ hợp lệ.
5. Trình tự, thủ tục khởi kiện tranh chấp ranh giới đất như thế nào?
Thủ tục giải quyết tranh chấp ranh giới đất tại Tòa án được thực hiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự
Điều kiện khởi kiện tranh chấp ranh giới đất
Để Tòa án thụ lý đơn khởi kiện tranh chấp ranh giới đất, người khởi kiện cần đáp ứng các điều kiện sau:
+ Người khởi kiện có quyền khởi kiện: cá nhân, tổ chức bị xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp;
+ Thuộc thẩm quyền của Tòa án theo loại việc: Tranh chấp về quyền sử dụng đất mà ít nhất một bên có giấy tờ hợp lệ;
+ Tranh chấp chưa được giải quyết: Chưa có bản án/Quyết định có hiệu lực của Tòa án hoặc quyết định đã có hiệu lực của cơ quan hành chính về cùng vụ việc;
+ Phải được hòa giải tại UBND cấp xã: Có Biên bản hòa giải không thành (trừ trường hợp pháp luật quy định khác).
Chuẩn bị và nộp hồ sơ khởi kiện tranh chấp ranh giới đất
Người khởi kiện cần chuẩn bị và nộp hồ sơ tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất tranh chấp. Hồ sơ cơ bản gồm:
- Đơn khởi kiện (theo mẫu);
- Giấy tờ tùy thân của người khởi kiện;
- Giấy tờ về quyền sử dụng đất (Sổ đỏ/Sổ hồng) và các tài liệu chứng minh nguồn gốc đất;
- Biên bản hòa giải không thành tại UBND cấp xã (bắt buộc);
- Các tài liệu, chứng cứ chứng minh cho yêu cầu khởi kiện (Biên bản đo đạc hiện trạng, bản vẽ, hình ảnh, lời khai nhân chứng...).
Chuẩn bị xét xử và Xét xử sơ thẩm tranh chấp ranh giới đất
Quá trình giải quyết tại Tòa án bao gồm các bước:
Nhận và xử lý đơn khởi kiện
Tòa án kiểm tra hồ sơ và ra Thông báo thụ lý vụ án sau khi nhận biên lai tạm ứng án phí.
Chuẩn bị xét xử
- Tòa án tiến hành lấy lời khai các bên, thu thập chứng cứ
- Thực hiện Thẩm định tại chỗ (phối hợp với cơ quan địa chính để đo đạc, xác định ranh giới thực tế) là thủ tục hầu như bắt buộc đối với tranh chấp ranh giới đất.
- Tổ chức Hòa giải tại Tòa án. Nếu không thành, Tòa án ra Quyết định đưa vụ án ra xét xử.
Xét xử sơ thẩm
Tòa án mở phiên tòa để xem xét toàn bộ vụ việc và ra Bản án sơ thẩm để xác định ranh giới hợp pháp của các bên. Vai trò của Luật sư là vô cùng quan trọng để giải quyết tranh chấp ranh giới đất đai một cách hiệu quả.
6. Tư vấn giải quyết tranh chấp ranh giới đất tại Đồng Nai mới nhất 2025
Tranh chấp ranh giới đất đai là một trong những xung đột phổ biến và phức tạp nhất trong lĩnh vực bất động sản.
Xác định chính xác ranh giới
Luật sư hỗ trợ khách hàng xác minh rõ ràng ranh giới của thửa đất bằng cách thu thập, kiểm tra và đối chiếu các văn bản pháp lý (Sổ đỏ, bản đồ địa chính). Điều này giúp xây dựng căn cứ pháp lý vững chắc cho yêu cầu khởi kiện, loại bỏ sự lấn chiếm và hiểu lầm.
Thúc đẩy hòa giải
Luật sư ưu tiên giải pháp hòa giải và thương lượng. Bằng vai trò trung gian và kiến thức pháp luật, Luật sư giúp các bên đàm phán, tìm kiếm thỏa thuận hòa bình, tiết kiệm thời gian, chi phí và giữ gìn mối quan hệ láng giềng.
Đại diện tố tụng
Trong trường hợp hòa giải không thành, Luật sư sẽ đại diện cho khách hàng tham gia tranh tụng tại Tòa án, xây dựng chiến lược pháp lý, trình bày các lập luận sắc bén và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng trước Hội đồng xét xử.
Tư vấn về quyền và lợi ích hợp pháp
Cuối cùng, một phần quan trọng không thể thiếu của quá trình tư vấn là cung cấp cho khách hàng thông tin toàn diện về quyền lợi hợp pháp và nghĩa vụ liên quan đến đất đai. Việc này giúp họ có cái nhìn toàn diện và rõ ràng về các quy định pháp luật, từ đó đưa ra các quyết định sáng suốt để bảo vệ tài sản của mình.
7. Tổng kết
Thủ tục khởi kiện tranh chấp ranh giới đất mới nhất năm 2025 là một quy trình chặt chẽ, đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt từ thủ tục hòa giải cấp xã đến các bước tố tụng tại Tòa án. Việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ Luật sư giỏi về giải quyết tranh chấp đất đai là giải pháp tối ưu để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của bạn được bảo vệ một cách hiệu quả và kịp thời.
???? Liên hệ ngay với LUẬT TỰ DO – 0901109768 gặp Luật sư để được tư vấn và hỗ trợ trọn gói thủ tục khởi kiện tranh chấp ranh giới đất tại Đồng Nai.